Home » Bezorgd om iemand? » Alcohol, drugs en opvoeden » Grenzen stellen

Grenzen stellen

Opvoeden is grenzen afbakenen. Opgroeien is grenzen aftasten. Hoe ga je daarmee om wanneer het gaat over alcohol en cannabis?

Onderstaand filmpje toont een typisch voorbeeld. Michiel wil naar een fuif, zijn ouders proberen daarom afspraken met hem te maken. Het is goed dat ze Michiel daarbij inspraak geven, maar het gesprek laat de zaken iets te vaag.

Opgroeiende kinderen en jongeren hebben grenzen nodig. Grenzen scheppen duidelijkheid en houvast. Het is belangrijk dat jongeren leren omgaan met een ‘nee’. Zo zijn ze voorbereid op tegenslagen in het latere leven.

Naast grenzen moet er ook altijd ruimte zijn voor inbreng en verantwoordelijkheid van je kind. Kinderen en jongeren halen hun eigenwaarde uit wat ze zelf mogen doen of beslissen (telefoon opnemen, een kledingstijl kiezen, zelfstandig ergens naartoe gaan, kamer inrichten). Besef ook dat het goed is wanneer jongeren mee willen discussiëren en beslissen. Door die meningsverschillen uit te praten, leren pubers een standpunt in te nemen en te verdedigen.

Er is wel een limiet aan de hoeveelheid zelfstandigheid die je van pubers kan verwachten. Jongeren beseffen niet altijd de gevolgen van hun beslissingen of gedrag. Ze gaan vaker eerst iets doen om pas dan erover na te denken, omdat het controlesysteem in hun hersenen (prefrontale cortex) nog in volle ontwikkeling is. Door dit gebrek aan zelfbeheersing zijn ze heel impulsief. Het is de taak van de ouders om hen hierin bij te sturen.

Tieners hebben tegelijkertijd grenzen nodig, en nood aan inspraak en zelfstandigheid.

Duidelijke grenzen voor alcohol en andere drugs

Geen alcohol onder de 18 jaar.
Wie ouder is dan 18 jaar drinkt best niet meer dan 10 standaardglazen per week, beperkt het aantal glazen per dag, en drinkt een aantal dagen per week niet.
Tussen 18 en 24 jaar ben je best nog voorzichtiger met alcoholgebruik, omdat je dan meer risico loopt op de negatieve effecten.
Geen cannabis of andere illegale drugs gebruiken.

In de volgende filmpjes zien we het vervolg van het verhaal van Michiel. Hij komt terug van de fuif en denkt dat hij zich aan de afspraken gehouden heeft. Zijn mama denkt er anders over.

Grenzen stellen: hoe doe je dat?

Als je een grens stelt, heb je geen garantie dat je kind zich er ook meteen aan houdt. Enkele vuistregels verhogen wel je kans op succes.

Op tijd

Het stellen van grenzen moet op tijd gebeuren.

Voor alcohol is het belangrijk dat je kind nog niet experimenteert. Bij veel jongeren is de overgang van basisschool naar middelbare school een goed moment om de eerste keer het onderwerp alcohol aan te halen.

Jongeren die experimenteren met cannabis, beginnen hier meestal mee op 15-16 jarige leeftijd. Niet toevallig het moment dat jongeren beginnen uitgaan. Ga daarom een gesprek aan over cannabis voor die leeftijd of alleszins voor cannabis in de leefwereld van je kind komt.

Duidelijk

Kinderen hebben behoefte aan duidelijkheid over wat wel en wat niet mag.

Vertel je kind daarbij niet alleen wat de regels zijn. Leg ook uit waarom ze zo zijn.

Rechtvaardig en redelijk

Een grens moet redelijk zijn. Jongeren zijn erg gevoelig voor rechtvaardigheid. Ze aanvaarden een regel gemakkelijker als ze begrijpen waarom iets wel of niet kan.

Ook een straf wordt door jongeren beter gerespecteerd als ze redelijk is.

Passend bij de leeftijd

Pas je regels aan aan de leeftijd.

Bij jongere kinderen bepaal jij de regels in principe alleen.

Met oudere kinderen ga je via onderhandeling afspraken maken. Zo bereik je dikwijls meer. Jij blijft wel de ouder: er zijn zaken waarover niet onderhandeld wordt.

Consequent

Laat je niet onder druk zetten om gemaakte afspraken te wijzigen. Hoe consequenter je bent, hoe groter de kans dat je kind de grenzen – in meerdere of mindere mate – zal respecteren.

Afspraken maken over straffen en die vervolgens niet uitvoeren, komt ongeloofwaardig over. Zorg ervoor dat de gevolgen van een overtreding duidelijk zijn, en bepaal eventueel op voorhand een straf.

Samen

Zorg dat je als ouders op dezelfde golflengte zit. Ook als je gescheiden bent of deel uitmaakt van een nieuw samengesteld gezin. Bepaal samen wat kan en wat niet kan en leg dat uit aan de kinderen.

Het laatste filmpje toont een aantal van deze tips in de praktijk. Michiel en zijn mama maken de dag na de fuif duidelijkere afspraken voor de toekomst.

Consequent zijn betekent ook: nooit zelf alcohol aanbieden.

Ook niet voor speciale gelegenheden?

Praten met je kind

Je kind opvoeden over alcohol, cannabis en drugs, begint met er samen over te praten. Maar hoe begin je aan zo’n gesprek?

Je invloed als ouder Praten: hoe en wanneer? Wat zeg je? Een goede band

In de praktijk

Hoe ga je zelf om met alcohol en andere drugs? En hoe wil je dat je kind reageert wanneer het ermee in aanraking komt?

Het goede voorbeeld Grenzen stellen Alcohol aanbieden

Mijn kind experimenteert

Hoe ga je als ouder om met een zoon of dochter die experimenteert met alcohol of drugs?

Experimenteren en opgroeien Vermoedens Wat doe je dan? Wanneer wordt het een probleem?

Mijn zoon was wat in de wind, maar gelukkig niet misselijk of vervelend. Ik wil de volgende keer toch afspraken maken over dat drinken.

Dorine (37 jaar)

Lees het verhaal van Dorine

Vorige zomer gingen de poppen aan het dansen. Mijn vrouw vond een zakje weed op Laurens’ kamer. De grond zakte onder onze voeten weg.

Frank (48 jaar)

Lees het verhaal van Frank

Ik wil echt niet dat mijn drie jongens met joints ofzo beginnen experimenteren. Het is toch logisch dat je dat als ouder niet wil?

Ilse (41 jaar)

Lees het verhaal van Ilse